فیلیپ کورتلیو جانسون – Philip Cortelyou Johnson
زاده ۸ ژوئیه ۱۹۰۶ در کلیولند، اوهایو – درگذشته ۲۵ ژانویه ۲۰۰۵ در نیو کینن، کنتیکت)، معمار برجستهٔ آمریکایی بود.
در ۱۹۳۰ او بخش معماری و طراحی را در موزه هنر مدرن نیویورک تأسیس کرد. بعدتر در ۱۹۷۸ او به عنوان عضو هیئت امنای موزه، مدال طلای مؤسسه معماران آمریکا را دریافت کرد و در سال ۱۹۷۹ او موفق به دریافت جایزه نخستین دوره از جایزه معماری پریتزکر شد. او دانشجوی مدرسه تحصیلات تکمیلی معماری و طراحی دانشگاه هاروارد بود.
جانسون، در سکونت گاه معروفش خانه شیشه‌ای از دنیا رفت، او به هنگام مرگ ۹۸ سال داشت. تنها شش ماه پس مرگ او دیوید ویتنی شریک 45 سال از زندگی جانسون، در ۶۶ سالگی از دنیا رفت.
سالهای آغازین
جانسون در کلیولند در ایالت اوهایو به دنیا آمد. او از اعقاب خانواده Jansen – که به نام Johnson نیز شناخته می شدند- از نیوآمستردام بود. در میان اجداد نام ژاک کورتلیون دیده می‌شود که در سالهای ۱۶۶۰ به سفارش پیتر استویوسان نخستین پلان شهری نیوآمستردام – نام اولیه نیویورک – را طراحی کرد. فیلیپ جانسون که تحصیلاتش را در دانشگاه هکلی آغاز کرده بود برای طی کردن دوره‌های تحصیلات تکمیلی خود را در دانشگاه هاروارد گذراند. طی دوران تحصیل در هاروارد او به ویژه بر تاریخ و فلسفه متمرکز بود و به ویژه آثار فلاسفه پیش از سقراط را مطالعه میکرد. تحصیلات جانسون چندین بار با چند سفر طولانی به اروپا قطع شد. این سفرها نقش بسیار مؤثری در شکل‌دهی به تحصیلات او داشت. این سفرها موجب شدند او هر چه بیشتر مفتون معماری شود.
در سال ۱۹۲۸، جانسون با لودویگ میس فن در روهه ملاقات کرد، این معمار آلمانی در آن زمان مشغول طراحی پاویون آلمان در نمایشگاه بین‌المللی ۱۹۲۹ بارسلون بود. ملاقات این دو نقطه عطفی در زندگی جانسون بود، این ملاقات پایه‌های رابطه این دو را بنا گذاشت که در تمام عمر، گاه بر اساس همکاری و گاه برپایه رقابت، ادامه داشت.
هنگامی که جانسون از آلمان بازگشت، مبلغ جدی معماری جدید شده بود. او دور اروپا را به همراه دوستانش آلفرد اچ. بار جونیور و هنری راسل هیچکاک سفر کرد تا گرایش‌های دست اول در معماری را بیازماید. در سال ۱۹۳۲،این سه دستاوردهای خود را در نمایشگاهی در موزه هنر مدرن نیویورک ارائه کردند، این نمایشگاه با نام «سبک بین‌الملل: معماری از سال ۱۹۲۲» به عنوان نقطه تحولی در تاریخ معماری معاصر شناخته می‌شود. این نمایشگاه با تأثیر عظیمی که در آمریکا داشت، عملاً معرّف معماری مدرن به عموم آمریکاییان دانسته می‌شود. نمایشگاه ۱۹۳۲، معماران مطرحی چون لوکوربوزیه ، والتر گروپیوس و میس فن در روهه را معرفی میکرد. این نمایشگاه به خاطر یک ماجرای جنجالی هم مورد توجه قرار گرفت: فرانک لوید رایت ورودیه خود را در اعتراض به آنچه کم توجهی به آثارش می دانست، پس گرفت.
به همراه برپایی نمایشگاه کتابی به قلم جانسون و هیچکاک منتشر شد، در این کتاب جانسون سه اصل شکلی (formal) را برای معماری به سبک مدرن مطرح می‌کند: اول، تأکید بر حجم معماری در مقابل جرم . دوم، پرهیز از تقارن و سوم، پرهیز از به کار بستن تزیینات. برخی منتقدان، ارائه تعریف از این جنبش به عنوان سبکی با ویژگی‌های مشخص ظاهری را کم ارزش جلوه دادن پشتوانه اجتماعی و سیاسی می دانند که آغازگران اروپایی این جنبش در آن سهیم بودند.
جانسون با استفاده از موما -موزه هنر مدرن نیویورک- به عنوان منبری برای تبلیغ سبک مدرن، همچنان به حمایت از معماری مدرن ادامه می داد. در ۱۹۳۵، جانسون اولین سفر لوکوربوزیه به آمریکا را برنامه‌ریزی کرد. گام بعدی تلاش در جهت فراهم آوردن زمینه ورود میس فن در روهه و مارسل بروئر به عنوان مهاجر سیاسی به آمریکا بود.
در سال ۱۹۳۰ جانسون جزء هواداران حزب نازی شد و عقاید ضد یهودی خود را به چاپ رساند. وی سال‌ها بعد گفت که «من هیچ گونه عذری برای این کار احمقانه‌ام ندارم …. نمی‌دانم که چگونه باید کفاره گناهم را پس دهم»
در دوران رکود بزرگ ، جانسون سمتش در موما را ترک کرد تا بخت خود را در روزنامه‌نگاری و سیاست‌های اصلاحات ارضی بیازماید. او تمام توانش را بر نقد سیستم بهزیستی معطوف کرد، سیستمی که ناکارآمدی آن در سالهای ۱۹۳۰ از همیشه آشکارتر بود. جانسون به عنوان خبرنگار در رژه سالانه حزب نازی در نورمبرگ حضور یافت و حمله آلمان به لهستان را نیز پوشش خبری داد. این حمله نقطه پایان علاقه جانسون به فعالیت مطبوعاتی بود: او به آمریکا باز گشت تا برای خدمت در ارتش آمریکا نام‌نویسی کند. بعد از دو سال حضور در ارتش که به اعتراف خود جانسون اثر چندانی در زندگی او نداشت، او به هاروارد بازگشت تا بالاخره حرفه اش به عنوان معمار را دنبال کند.
نویسنده : مسعود زمانیها
با معمار نمونه همراه باشید
