ساباط -سابات
ساباط‌ها از ویژگی‌های مهرازی زیست‌بوم‌های گرمسیر و کویری هستند و در استان‌هایی مانند یزد، کرمان، اصفهان، خوزستان، خراسان جنوبی و …. یافت می‌شوند. یکی از کارکردهای سابات پدید آوردن سایه و جایگاهی خنک برای رهگذران است. این سازه به علت نیمه پوشیده بودن در تابستان به پدید آمدن کوران هوا می‌انجامد که هوای درون سابات را از بیرون آن خنک‌تر می‌کند. همین نیمه پوشیده بودن در زمستان به گرمتر شدن هوای درون سابات از بیرون آن می‌انجامد. سابات‌ها همچنین مایهٔ یکپارچگی و استواری خانه‌های کنارشان هستند و به آنها در پایداری در برابر نیروهای پدید آمده از فشار سازه کمک می‌کنند.
واژهٔ سابات در زبان پارسی دارای ریشه‌ای کهن است. بخش نخست آن «سا» به معنی آسایش و بخش دوم آن «بات» نشانگر ساختمان، آبادی و سازه است. همچنین گفته شده که سابات از واژهٔ سایه‌باد گرفته شده زیرا این بنا سایه و باد را برای مردم در گرمای تابستان فراهم می‌کند.
نویسنده : محمد کریم پیرنیا
با معمار نمونه همراه باشید
