مبانی نظری موزه ها
انسان امروزی در هر جای این کره خاکی از دیدن آثار باقی مانده از انسان های گذشته ، که نشانه هایی از فطرت و فرهنگ انسان و شیوه های پاسخ او به این نیازها ، گرایش به خلاقیت انسان و تولید او و آثار این گرایش ، زیبایی شناسی انسان و خلق زیبایی و بالاخره صنعت و هنر انسان در آنها نهفته است و بیانگر رابطه اصولی و تنگاتنگ بین مغز و دست های اوست و یا به مفهومی دیگر بیانگر رابطه اندیشه و عمل اوست ، لذت می برد عبرت می گیرد ، می آموزد و همه اینها موجب بقاء و پیشرفت او می شود.
این آثار در سالهای گذشته به نام ” عتیقه ” نامیده می شدند و امروز به نام ” اموال فرهنگی _ تاریخی ” و مجموعه آنها به نام ” میراث فرهنگی ” مشهورند . تمام این آثار با طبقه بندیهای گوناگون در موزه ها نگهداری می شوند.
اکنون چندین دیدگاه در مورد مبانی نظری موزه ها آورده می شود :
” هر موزه ای از هر نوع که باشد ، پاسخی به یک پرسش بنیادی است . پرسش این است :
بشر بودن به چه معنی است؟ “
هیچیک از موزه هایی که می شناسیم ، پاسخ کاملی به این پرسش نمی دهد ، و چنین انتظاری هم نمی توان داشت . هر موزه ای فقط بخشی از پاسخ را می دهد می توان گفت که محاوره گسترده ای بین موزه های جهان در جریان است . چرا که هر موزه ای اظهاری درباره طبیعت بشر می کند ، بطوریکه گاهی بر ادعای یکدیگر صحه می گذارند ، ولی گاهی نیز نتایج متناقض می گیرند .
” یک موزه باید با جامعه خود در بحث باشد و فراتر از آن بحثی به موقع را مطرح کند . “
” موزه خوب همواره توجه را به سوی آنچه تماشای آن دشوار و حتی دردناک است جلب می کند .”
و روشنگر آگاهی اجتماعی است ، مورخ آینده است ، زرهی در برابر تاریکی و نا امیدی است ، و پرسش آگاهی در تجلیل از تعالی انسان است .
موزه جایگاه نگهداری آثار و نشانه های فرهنگی و تمدن بشر و محل مطالعه روند و تحول فرهنگ ها و در مجموع فرهنگ انسان است .
” موزه وسیله ای برای نمایش شیء در چهارچوب مجموعه ها و نه اینکه اشیاء وسیله ای باشد برای نمایش موزه . “
موزه تنها وسیله ارتباط عینی نیست ، بلکه هدف اساسی آن القاء تأثیر فرهنگی و هنری و ایجاد رابطه بصری از طریق برخورد مستقیم با اشیاء دو بعدی به صورت رویایی یک جهته و با اشیاء سه بعدی از راه بر خورد چند جهته است .
در نهایت موزه یک مکان فرهنگی معرفی و آموزش است . شیء را به نمایش می گذارد ، ارزش های آن را می نمایاند و از این گذر شیء بیننده را به شناخت می رساند و آموزش می دهد ، او را آشنا و آگاه می کند .
نویسنده : مسعود زمانیها
با معمار نمونه همراه باشید
